Doneer direct
Genetische Parkinson Studie
De genetische afwijkingen die de afgelopen decennia ontdekt zijn en een erfelijke vorm van de ziekte van Parkinson kunnen veroorzaken hebben nieuw licht op mogelijke ontstaansmechanismen geworpen. Echter, deze afwijkingen in het DNA komen in Nederland niet vaak voor, zodat we over het ontstaan van de ziekte in ons land nog niet zoveel weten. Ook zijn er een aantal genetische risicofactoren gevonden, maar die verklaren het familiair voorkomen van de ziekte van Parkinson slechts voor een klein deel. Dit betekent dat belangrijke erfelijke informatie die een rol spelen bij de ziekte nog onbekend is. Dit is reden om in Nederland, waar nog regelmatig grote families voorkomen, te gaan zoeken naar die mogelijke erfelijke factoren.
Onderzoekers
- drs. Janneke Rood, arts onderzoeker
- dr. Agnita Boon, neuroloog, afdeling neurologie
- prof. dr. Vincenzo Bonifati, geneticus
- dr. Anneke Kievit, klinisch geneticus, afdeling klinische genetica.
Instituut: Erasmus MC, Rotterdam
Duur: mei 2012 – december 2016
Wat was het doel van het onderzoek?
Het verzamelen van een cohort patiënten, die klinisch goed zijn gekarakteriseerd en van wie DNA is afgenomen om zo een databank te creëren. Deze databank dient als belangrijke bron voor moleculair genetische studies gericht op het vinden van nieuwe genetische factoren die een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte van Parkinson. Nieuwe genetische afwijkingen kunnen nieuwe inzichten bieden in hoe de ziekte van Parkinson ontstaat. Nieuwe inzichten in het ontstaan kunnen vervolgens weer leiden tot nieuwe manieren om de ziekte van Parkinson te behandelen.
Hoe werd het onderzoek uitgevoerd?
We hebben een grote groep Parkinsonpatiënten onderzocht, van wie de symptomen werden vastgelegd en bloed werd afgenomen. De patiënten waren deels afkomstig uit families waarin meerdere Parkinsonpatiënten voorkomen, waarbij, waar mogelijk, ook eerste graads aangedane en niet aangedane familieleden werden onderzocht. Verder had een deel van de patiënten een jonge leeftijd waarop de ziekte zich voor het eerst manifesteerde. In die groep is de kans op een erfelijke component van de ziekte groter. Als laatste werden ook een aantal sporadische (zonder bekende familieleden met de ziekte) patiënten in het cohort opgenomen. In het bloed van al deze patiënten werd eerst gekeken naar bekende erfelijke factoren. Daarnaast werd het cohort gebruikt om het voorkomen van elders nieuw gevonden genetische factoren na te gaan in de Nederlandse populatie. Ook werd en wordt er gewerkt aan het uitwerken van de families met meerdere Parkinsonpatiënten om nieuwe genetische factoren te vinden.
Resultaten
Dankzij de bereidwilligheid van een groot aantal patiënten hebben we inmiddels 154 families verzameld, waarbij een of meerdere familieleden zijn aangedaan door de ziekte van Parkinson, en 63 niet-verwante gezonde controles. 75 patiënten hadden een jonge debuutleeftijd, onder de 50 jaar. Van de bekende genetische afwijkingen werd een ziekmakende verandering in het Parkin gen in 1 familie en bij 1 sporadische patiënt gevonden, in het DJ-1 gen in 1 familie, het LRRK2 gen in een sporadische patiënt en in het GBA gen in 1 familie. Het materiaal heeft verder al geleid tot een bijdrage aan twee publicaties in belangrijke neurologische tijdschriften. In het ene wordt de ontdekking van een nog onbekend gen als oorzaak voor een erfelijke vorm met vroege debuutleeftijd van de ziekte van Parkinson in een Nederlandse familie beschreven (Olgiati et al; Annals of Neurology 2016). Het andere toont aan dat een recent gevonden mutatie die in verschillende delen van de wereld is beschreven in onze verzamelde Nederlandse populatie niet voorkomt (Quadri et al; Movement Disorders 2017).
Conclusie
Door middel van het geld wat we kregen van Stichting Parkinson Fonds hebben we een mooie databank op kunnen bouwen. We danken u voor uw financiële bijdrage hieraan! Gezien het feit dat we eigenlijk niet zo veel bekende genetische afwijkingen hebben gevonden is er nog veel onderzoek te doen. We zullen met het verzamelde materiaal blijven zoeken naar nog onbekende genetische afwijkingen bij de huidige deelnemers en we hopen ons onderzoek te kunnen uitbreiden met geschikte nieuwe families met de ziekte van Parkinson.