RBD: REM-slaap gedragsstoornis en parkinson
Wat is RBD?
RBD staat voor REM-sleep Behavior Disorder. Het is een slaapstoornis die valt onder de zogeheten parasomnieën. Dit betekent dat iemand abnormaal gedrag vertoont gedurende de REM-slaap. Deze slaapfase kenmerkt zich normaliter door verlamde lichaamsspieren en snelle oogbewegingen (aan dit laatste, Rapid Eye Movement, dankt REM-slaap zijn naam).
Bij RBD ontbreekt de verlamming (atonie) in de spieren tijdens de REM-slaap, waardoor mensen met RBD allerlei gedragingen uitvoeren tijdens hun slaap. Soms kan iemand zichzelf per ongeluk verwonden of agressief gedrag vertonen. Dat kan gevaarlijk zijn voor de patiënt of diens bedpartner. Overigens dromen mensen met RBD vaak heftiger dan mensen zonder – desondanks worden dromen niet onthouden, waardoor mensen vaak zelf niet weten dat ze lijden aan RBD.
RBD komt vaker voor bij mannen dan vrouwen en vaker bij mensen van middelbare leeftijd en ouderen, dan bij jongeren. De exacte oorzaak van RBD is (nog) niet bekend.
Ongeveer 80% van de mensen met RBD blijkt na 10 jaar een degeneratieve neurologische ziekte te hebben. Helaas zal RBD op dit moment in hoge mate een voorbode zijn voor parkinson: in totaal krijgt ongeveer 80-85% van de RBD-patiënten uiteindelijk de diagnose parkinson. Het werkt ook andersom: mensen die parkinson hebben kunnen ook last hebben van RBD.
Hoe kom je erachter dat je RDB hebt?
- Je bent aan het dromen en je realiseert je plotseling dat je aan het schoppen, slaan, lachen, schreeuwen – of een beweging aan het uitvoeren – bent. En daarvan word je wakker
- Vaker nog merk je het zelf niet, maar word je erop gewezen door een bedgenoot, die wakker is geworden van je drukke gedrag
- Soms kan het zijn dat je met RBD zeer heftig beweegt tijdens de slaap, waardoor je valt of je stoot
- Ook is, zoals eerder aangegeven, agressief gedrag niet ondenkbaar. Door deze laatste twee dingen kan iemand met RBD zichzelf of anderen verwonden
- Overdag zijn mensen met RBD niet zelden erg moe Heb je dus last van onverklaarbare verwondingen of blauwe plekken, word je bewegend of geluid producerend wakker of klaagt je bedgenoot over extreem druk gedrag, ben je ook nog eens moe, dan kan dat aanleiding zijn om naar de dokter te gaan. Vraag een verwijzing voor een onderzoek in een slaappoli. Daar kan dan de diagnose gesteld worden dat je mogelijk RBD hebt.
Hoe staat het ervoor wat onderzoek betreft?
Onder andere in het UMCG (Groningen) wordt onderzoek gedaan naar de aandoening RBD, waarbij wordt gekeken naar de connectie met de ziekte van Parkinson. Doel van dit onderzoek is om de ziekte van Parkinson te voorkomen of te genezen.
Er is een plek waar mensen met RBD zich digitaal verenigen op Facebook. Die vind je hier
