Kunnen virussen Parkinson veroorzaken?
- Onderzoek
- 5 augustus 2021
Mogelijk spelen virusinfecties een rol bij het ontstaan van de ziekte van Parkinson. De coronacrisis maakt het onderzoek van dr. Ine Segers-Nolten (Universiteit Twente) en haar team daarom zeer actueel en noodzakelijk. In de hersenen van Parkinsonpatiënten worden samengeklonterde eiwitten aangetroffen. Zij onderzoekt of deze eiwitsamenklonteringen kunnen ontstaan als gevolg van virusinfectie. Kennis hierover brengt het voorkomen of vroegtijdig behandelen van Parkinson dichterbij.
Wat is de aanleiding voor deze studie?
“Het is al langer bekend dat er mogelijk een verband is tussen virusinfecties en de afbraak van zenuwcellen in de hersenen, zogeheten neurodegeneratie, en tot de ontwikkeling van Parkinsonsymptomen. Een bekend voorbeeld hiervan is de Spaanse griep die rond 1918 heerste. Ook bij de huidige COVID-19-pandemie blijkt infectie met het SARS-CoV-2-virus vaak gepaard te gaan met onder andere tijdelijk verlies van reuk en langdurige concentratieproblemen. Deze symptomen geven aan dat het virus effect kan hebben op de hersenen. Bovendien is de aanwezigheid van het virus in de hersenen aangetoond. Het is daarom niet ondenkbaar dat ook op langere termijn nog gevolgen van corona-infecties, zoals ontwikkeling van de ziekte van Parkinson, zichtbaar zullen worden.
Omdat de hersenen langdurig in staat zijn zich aan te passen en te compenseren voor schade, komen symptomen van neurodegeneratie vaak pas laat aan het licht. Dan is het niet meer mogelijk om door medisch ingrijpen de schade volledig te herstellen. Om vroegtijdig maatregelen te kunnen nemen, is het van belang om te achterhalen wat ervoor zorgt dat virusinfectie kan leiden tot neurodegeneratie, in dit geval de ziekte van Parkinson.”
Hoe pakt u het onderzoek aan?
“Kenmerkend voor de ziekte van Parkinson is de samenklontering van het eiwit alphasynucleïne in zenuwcellen in de hersenen. Gebaseerd op eerdere onderzoeksresultaten is onze hypothese dat SARS-CoV-2-virusdeeltjes samenklontering van het alpha-synucleïne eiwit op gang kunnen brengen. In deze studie onderzoeken wij of specifieke onderdelen van het SARS-CoV-2-virus de samenklontering van het alpha-synucleïne eiwit in verschillende mate opwekken.
Wij doen ons onderzoek op moleculaire schaal in reageerbuisjes en in gekweekte cellen. Daarbij maken we zoveel mogelijk gebruik van eiwitten die we via recombinant-technieken – waarbij we een gen dat codeert voor een viruseiwit inbrengen in bacteriën – zelf produceren en eventueel van commercieel verkrijgbare eiwitten. Zodra geïnactiveerd SARSCoV- 2-virus beschikbaar komt, zullen we dit ook in onze studie opnemen. Daarnaast willen we de uitkomsten van dit onderzoek vergelijken met hersenweefsel van overleden COVID- 19-patiënten, dat we onderzoeken op de aanwezigheid van samengeklonterd alpha-synucleïne eiwit en de hoeveelheid aanwezig SARS-CoV-2-virus.”
Wat wilt u bereiken met dit onderzoek?
“Met ons onderzoek willen wij op moleculair niveau vaststellen of specifieke onderdelen van het SARS-CoV-2-virus aanzetten tot samenklontering van alpha-synucleïne eiwit. We willen begrijpen hoe het proces van eiwitsamenklontering als gevolg van virusinfectie op gang wordt gebracht. Ook willen we andere virussen betrekken in het onderzoek en bepalen hoe de risico’s van SARS-CoV-2-virusinfectie zich verhouden tot die van andere virussen bij het op gang brengen van eiwitsamenklontering.
Waarom is dit onderzoek noodzakelijk?
“De ziekte van Parkinson is een ernstige aandoening met ingrijpende gevolgen voor patiënten. Over de oorzaak van de ziekte is helaas nog steeds weinig bekend. Wel zijn er aanwijzingen dat virusinfecties een rol kunnen spelen. De huidige COVID-19-crisis maakt ons onderzoek naar de effecten van virussen op Parkinson-gerelateerde eiwitsamenklontering zeer actueel en noodzakelijk. De kennis die ons onderzoek oplevert over het ontstaan van eiwitsamenklontering in de hersenen als gevolg van virusinfectie biedt uitzicht op voorkoming of vroegtijdige behandeling van de ziekte. Medicijnen kunnen mogelijk zorgen dat het virus niet in de hersenen kan binnendringen of dat het virus niet meer in staat is om de eiwitklontering op gang te brengen. Ook vaccinatie, dat het virusgehalte in cellen verlaagt, zal wellicht het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Parkinson na virusinfectie verkleinen.”
Waarom is het belangrijk dat mensen doneren voor deze studie?
“Iedereen die Parkinsonpatiënten van nabij meemaakt, weet hoe naar het is dat de ziekte het leven steeds meer beperkt. Helaas neemt het aantal diagnoses alleen maar toe. Niet alleen bij ouderen, maar ook op jongere leeftijd. Het is daarom noodzakelijk dat de oorzaak van de ziekte snel wordt gevonden. Fundamenteel onderzoek, zoals in onze studie, is daarvoor essentieel. Wij zijn erg blij dat zoveel betrokken donateurs een financiële bijdrage leveren, waardoor het ParkinsonFonds ons de benodigde subsidie kon toekennen. Zo kunnen we ons via onderzoek inzetten om een oplossing voor de ziekte te vinden.
Wij stellen het zeer op prijs dat het ParkinsonFonds zich inzet om gelden te verzamelen voor financiering van Parkinson-gerelateerd onderzoek. Wij zijn zeer erkentelijk voor de financiële steun die we ontvangen. De samenwerking en de steun vanuit het ParkinsonFonds ervaren we steeds als positief en stimulerend.”
Op welke concrete resultaten hoopt u?
“Wij hopen dat onze resultaten duidelijk maken welk onderdeel van het SARS-CoV-2-virus het grootste effect heeft op alpha- synucleïne eiwitklontering. Ook in vergelijking met andere virussen, zowel in een reageerbuis als in gekweekte cellen. We hebben goede hoop dat we over twee jaar, wanneer de studie afloopt, in beeld hebben welke virusonderdelen voor de hoogste risico’s zorgen.”
Deel dit artikel
Gerelateerd nieuws
Kwaliteit van leven door DBS – Deep Brain Stimulation
Conny onderging recentelijk een Deep Brain Stimulation – DBS – operatie. Lees haar motiverende verhaal.
Meer praktische hulp na de diagnose ziekte van Parkinson
Ingrid is 45 en heeft jonge kinderen. Ze heeft recentelijk gehoord dat ze de ziekte...
Het leven met de ziekte van Parkinson kan ook heel mooi zijn
Harmen is 36 als bij hem de ziekte van Parkinson wordt vastgesteld. Lees snel zijn...
